Sinds enkele jaren maken de FM zenders gebruik van het Radio Data System.
RDS is een systeem dat radioinformatie uitzendingen verzorgt. Naast het
gewone radiosignaal wordt er een signaal uitgezonden op 57 KHz dat aanvullende
informatie verstrekt. De informatie kan worden ontvangen door tuners die
uitgerust zijn met een RDS-decoder.
RDS staat voor Radio Data System en dit systeem stuurt, samen met het FM radio
signaal een, voor de luisteraar, onhoorbaar signaal mee waar een hoop aan
(digitale) informatie zit.
Waarom RDS ?
Sinds de jaren '70 zijn heel wat FM stations erbij gekomen. Een voordeel is dat
elke muzieksmaak vertegenwoordigd wordt maar een nadeel is dat het voor de
luisteraar heel moeilijk wordt om zijn/haar geliefde station te vinden op de FM
band. Door het beperkte zendbereik van deze frequenties is het op een langere
autoreis noodzakelijk om regelmatig naar een andere steunzender om te schakelen
om toch nog het juiste station te blijven
ontvangen. RDS geeft, naast de oplossing van deze problemen, nog een boel andere
mogelijkheden.
RDS mogelijkheden
De EBU (European Broadcasting Union) heeft in 1984 een norm voor RDS
vastgesteld. De functies die met deze norm kunnen worden gebruikt, zijn weer op
te delen in drie typen:
1. Primair : PI, PS, AF en TP/TA.
2. Secundair : EON, CT, PTY, PIN, RT, TDC, DI, M/S, IH en NEWS.
3.
Supplementair: RP en TCM.
PI - Programme
Identification
De functie is het eerste dat RDS met zich mee bracht. RDS identificeert het
station en vergelijkt met met andere frequenties waar hetzelfde station wordt
uitgezonden. RDS kiest automatisch de frequentie waar dit programma het sterkste
is te ontvangen. Belangrijk is dat deze omschakeling onhoorbaar is en je zonder
de autoradio te hoeven bij te stellen. PI werkt in elk Europees land.
De PI code identificeert het radio station. Deze informatie bestaat uit
vier karakters waarvan de eerste twee een betekenis hebben. De 1e geeft het land
van herkomst aan; klik
hier
voor een overzicht. De 2e geeft het zendbereik aan maar helaas worden de
PI codes internationaal niet nageleefd en kom je de meest vreemde combinaties
tegen.
PS - Programme Service
De PI functie is belangrijk voor de ontvanger terwijl de PS functie een leuke
service is voor de luisteraar. PS geeft de naam van het station in een schermpje
op je radio. Deze naam kan maximaal 8 karakters lang zijn en kan ook accenten,
trema's ed. bevatten. Deze functie werkt in elk Europees land.
AF - Alternative Frequency
De taak van AF is het zoeken naar het sterkste station en hierop af te
stemmen. AF werkt in stappen van 100 kHz en weer in elk Europees land.
TP/TA - Traffic Programme/Traffic Announcement
TP en TA vormen 1 geheel. TP geeft aan dat een station verkeersinformatie
geeft en TA toont dat verkeersinformatie op dat moment wordt uitgezonden.
Het geven van verkeersinformatie gaat zelfs zo ver dat een eventuele tape of CD
gestopt wordt en de informatie wordt doorgegeven. Ook kan het volume van de
radio vanzelf harder gezet worden. Ook dit werkt in alle Europese landen.
EON - Enhanced Other Network
Als het station waarnaar je luistert, geen TP/TA heeft en je wilt toch
verkeersinformatie horen dan is EON een oplossing. De ontvanger schakelt
automatisch naar het EON station bij verkeersinformatie en daarna weer terug
naar het station van keuze. EON werkt in de meeste Europese landen.
CT - Clock Time
CT geeft dus de tijd en datum. Deze functie werkt maar in een paar landen.
PTY - Programme Type
PTY geeft welk soort programma het dat moment op het station te vinden is.
Enkele
voorbeelden: NEWS, AFFAIRS, SPORTS, EDUCATE, DRAMA, CULTURE, POP M, ROCK M,
M.O.R.M (Middle of the road music), LIGHT M, enz....
Stel je houdt alleen van
klassieke muziek, dan stel je je RDS ontvanger in op CLASSICS. Je radio zal dan
alleen maar stations zoeken met de PTY code CLASSICS. In enkele Europese landen
in gebruik.
Voor een overzicht van alle PTY codes klik
hier.
PIN - Programme Item Number
PIN komt overeen met de VPS functie van videorecorders. Zo kun je dus je radio
programmeren om een bepaald programma op te nemen, ongeacht of dit programma op
tijd is, dus start en eindigt volgens het programma-boekje. Helaas is PIN maar
in enkele Europese landen ter beschikking.
RT - Radio Text
RT geeft nog meer informatie over het station in de vorm van maximaal 64
karakters. Dit kan de volledige naam van het station zijn, maar ook de
zenderlocatie, adres en telefoonnummer of de volledige naam van het programma
waarnaar je op dat moment luistert.
TDC - Transparant Data Channel
De data die door deze functie wordt meegezonden, is een beetje te
vergelijken met teletext. Er is echter een probleempje: radio heeft geen scherm,
zoals een computer of een televisie. Daarom zal deze informatie moeten worden
doorgeschakeld naar een computer via een speciaal interface. Het is mogelijk om
tot maximaal 32 afzonderlijke data-kanalen te gebruiken. TDC is eigenlijk niet
voor de luisteraar maar voor de mensen achter het station zelf. TDC wordt alleen
maar in Italie, Noorwegen en Zweden gebruikt.
DI - Decoder Identification
Het is mogelijk om programma's te coderen en met DI kan een extra decorder
worden aangestuurd. Op dit moment in een aantal Europese landen in gebruik.
M/S - Music/Speech
Dit geeft aan of het programma op dat moment muziek of spraak uitzendt. Hiermee
kan het volume van de ontvanger aangepast worden.
IH - In-House information
IH is alleen bestemd voor stations onderling zodat bijvoorbeeld een bepaalde
relaiszender kan worden ingeschakeld. In enkele Europese landen in gebruik.
RP - Radio Paging
RP kan 1 bepaalde ontvanger, en dus luisteraar, selectief oproepen. Zo kan een
bepaald bericht alleen naar jou gestuurd worden (denk aan ANWB nood-oproepen!).
Dit kan al in Finland, Frankrijk, Ierland, Noorwegen, Spanje en Zweden.
TMC - Traffic Message Channel
Het Traffic Message Channel of
TMC is een radiosignaal dat kan worden meegezonden door gebruik te maken van
de
RDS-techniek.
Het kan ook via GPRS verstuurd worden. Het TMC-signaal (meestal RDS/TMC-signaal
genoemd) bevat de actuele situatie van het wegennet zoals files, vertragingen,
gladheid en mist. Autoradio's of navigatiesystemen die zijn uitgerust met RDS/TMC-ontvangst,
kunnen deze meldingen tijdens het autorijden aan de bestuurder doorgeven, door
middel van een tekst op een display, een icoon op de kaart of gesproken. Bij
sommige autoradio's kan een selectie worden gemaakt van wegen waarin de
bestuurder het meest geïnteresseerd is. Dan worden alleen de meldingen van de
geselecteerde wegen doorgegeven. Bij navigatiesystemen worden typisch enkel
berichten over de gekozen route weergegeven. Sommige routenavigatiesystemen
kunnen op basis van de TMC-verkeersinformatie de route wijzigen en
semi-automatisch alternatieve routes berekenen. Met name files kunnen hierdoor
makkelijker vermeden worden indien alternatieven voorhanden zijn. TMC is in vele
landen beschikbaar.
In Nederland zijn drie RDS-TMC-diensten beschikbaar: één Premium TMC-dienst en
twee standaard TMC-diensten. De Premium TMC-dienst VIDEXTRA wordt
aangeleverd door Be-Mobile in samenwerking met de VerkeersInformatieDienst (VID)
en uitgezonden via de zenders van Radio 2 en Radio 3. Eerder werden ook de
zenders van Q-Music gebruikt, maar vanwege technische problemen in de verzending
van de berichtgeving zijn de Premium TMC-uitzendingen via dit station gestaakt;
Q-Music gaat op korte termijn weer standaard TMC uitzenden. VIDEXTRA wordt
light encrypted verzonden. De informatie van het Verkeerscentrum Nederland (VCNL)
wordt aangevuld met de ongevallen, incidenten en mobiele snelheidscontroles van
de VID en met Floating Vehicle Data van Be-Mobile. De eerste gratis TMC-dienst
in Nederland is afkomstig van de
ANWB. De
uitzendingen gebeuren op de zenders van Sky Radio, Radio Veronica en
BNR Nieuwsradio. Een tweede gratis TMC-Dienst,
VIDBASIS, is eveneens afkomstig van de VID en bevat alleen informatie over
snelwegen. De informatie wordt uitgezonden via Radio 1 en Radio 538.
Alle diensten maken gebruik van dezelfde
locatietabellen die komen van AVV Transport Research Centre en ter
beschikking gesteld worden door Verkeerscentrum Nederland. De huidige
versie is 6.1, die aanvullingen heeft ten opzichte van de oude versie 2003.a op
het gebied van parkeervoorzieningen
NEWS
Deze functie, geintroduceerd in het najaar van '94, zorgt ervoor dat de
ontvanger overschakelt naar het nieuws, ook al staat en cassette of CD op.
DARC
Een signaal wat niets met RDS te maken heeft maar toch uitgezonden wordt is
DAta Radio Channel
(DARC).
Dit wordt uitgezonden op het zendernetwerk van Radio 4. Wordt gebruikt in het
openbaar vervoer waarmee de informatie borden bij haltes worden voorzien van
informatie.

Voor RDS informatie welke door de
omroepen worden uitgezonden zie de FM frequentie zenderlijsten.
Terug
naar de startpagina
/ e-mail: radio_stations@hotmail.com
|